Irklar ve Vücut Ölçüleri

Kediler dünyasında Habeş, Himalaya, Maine Coon, Manx, Persian, Scottish Fold ve Siamese gibi birçok safkan ırk vardır. Cat Fanciers' Association (CFA) yaklaşık 40 farklı ırkı kayıt altına alır. Buna karşılık, en yaygın kısa tüylü ve uzun tüylü karışım kediler arasında bile ortalama ağırlık farkı yalnızca 2–4 kg’dır.

Metabolizma ve Fizyolojik Değerler

Kediler köpeklere benzer şekilde yüksek bir metabolizmaya sahiptir. Bu, insanlara kıyasla daha hızlı kalp atım hızı (dakikada 140–220), solunum hızı (20–30/dk) ve biraz daha yüksek vücut sıcaklığı ile kendini gösterir. Pek çok kedi 20 yaş ve üzerine kadar sağlıklı yaşamını sürdürebilir.

Sıcaklık Düzenleme

Küçük hacmiyle kediler, ısılarını korumada ustadır; tüylerini yalayarak buharlaşmalı soğumaya katkı sağlarlar. Hızlı nefes alma, köpekler kadar etkili olmasa da ek ısı kaybı sunar. Sıcak havalarda gölgeli, serin alanları tercih etmeleri sıcak çarpması riskini azaltır.

Duyular

Görme

Kediler, retinadaki çubuk hücreleri sayesinde loş ışıkta insanlardan 6 kat daha iyi görebilir. Tapetum lucidum adlı yansıtıcı katman, gözlerinde mavi‐yeşil bir parıltı oluşturur. Üçüncü göz kapağı (nictitating membrane) ise gözü çizilmelerden korur.

Denge

İç kulaktaki yarım daire kanalları, kedilerin olağanüstü dengede kalmasını sağlar. Bu sayede yüksekten düşseler bile ayağa kalkma yeteneklerini korurlar.

İşitme

Kediler 20 Hz–65 kHz aralığındaki frekansları algılayarak hem insanlardan hem de çoğu köpekten daha geniş bir işitme yelpazesine sahiptir. Derin ve sivri kulak kanalı, sesin yönünü hızlıca tespit etmeye yardımcı olur.

Koku ve Tat

Diğer birçok memeliye kıyasla daha sınırlı bir koku alma duyusuna sahip kediler, tat algısında daha titizdir. Kedi nanesi (Nepeta cataria) kokusu, birçok kedide keyifli bir tepki uyandırır.

Hareket ve Kas‐İskelet Yapısı

Esnek omurga ve güçlü kaslarla donanmış kediler, yüksek sıçrayışlar ve ani yön değişiklikleri yapabilir. Arka bacaklardaki topuk eklemi, avlarken ekstra güç sağlar.

Pençeler ve Pedler

Geri çekilebilir keskin pençeler, hem sessiz hareket hem de av yakalama işlevi görür. Kalın, esnek pedler ise kaygan yüzeylerde güvenli tutuş sağlar.

Koruyucu Tüy ve Deri

Üç katmandan oluşan tüy sistemi—koruyucu tüyler, birincil kılçıklar ve yumuşak alt katman—kedilerin hem izolasyon hem de dokunma duyusunu destekler. Bıyıklar, dar boşlukları ölçerek vücut alanı hakkında bilgi verir.

Ağız ve Diş Yapısı

Etobur diş düzeni; 26 süt dişi yerine geçen 30 kalıcı diş ile kesici ve köpek dişleri avı kavrar, arka azılar ise parçalama işlevi görür. Dil üzerindeki papiller, bakım ve et sinekleme için özelleşmiştir.

Sindirim ve İdrar Sistemleri

Kısa bağırsak yapısı, hızlı enerji elde edilmesini sağlar. Böbrekler protein atıklarını filtrelerken, alt idrar yolu sağlığı (FLUTD vb.) kritik öneme sahiptir. Erken belirtiler; sık idrar yapma, kum kabında zorlanma ve idrarda kan görülebilir.

Kaynak: MSD Veterinary Manual